Η αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας αποτελούσε την κύρια αιτία τύφλωσης των παιδιών μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Παρατηρείται σε πολύ πρόωρα νεογνά, στα οποία έχει χορηγηθεί αέριο οξυγόνο σε μεγάλες συγκεντρώσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μετά την αναγνώριση του χορηγούμενου οξυγόνου ως αιτιολογικού παράγοντα η αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας είναι πλέον μια σπάνια νόσος.

Τα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς εξέρχονται από το οπτικό νεύρο και κατευθύνονται προς την περιφέρεια.  Είναι από τα τελευταία τμήματα του ματιού που αναπτύσσονται στο έμβρυο και η ανάπτυξή τους ολοκληρώνεται χρονικά περίπου στο τέλος μιας τελειόμηνης κύησης. Αν λοιπόν ένα παιδί γεννηθεί πρόωρα, τα αγγεία αυτά δεν έχουν προλάβει να φτάσουν στην περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς, με αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές να μην αιματώνονται σωστά και να εμφανίζουν ισχαιμία.

Η απότομη χορήγηση υψηλής συγκέντρωσης οξυγόνου που χορηγείται στα πρόωρα, αναστέλλει την περαιτέρω αύξηση των αγγείων και οδηγεί στη δημιουργία νέων παθολογικών αγγείων καθώς και συνδετικού ιστού, που στις σοβαρότερες περιπτώσεις έλκει τον αμφιβληστροειδή και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αποκόλλησή του.


Η σταδιοποίηση της αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητας γίνεται λαβαίνοντας υπόψη πολλές παραμέτρους. Μια από αυτές είναι η και η εντόπιση της νόσου σε μια από τις 3 ζώνες που διαιρούμε τον αμφιβληστροειδή. Κέντρο αυτών των ζωνών είναι ο οπτικός δίσκος από όπου και εξέρχονται τα αιμοφόρα


Τα νεογνά που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν είναι αυτά με βάρος γέννησης μικρότερο από 1500 γραμμάρια καθώς και εκείνα που τους χορηγήθηκε οξυγόνο σε υψηλές δόσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ευτυχώς οι περισσότερες περιπτώσεις έχουν καλή έκβαση έως και πλήρη αποκατάσταση. Σε σοβαρότερα περιστατικά πολύ πρόωρων νεογνών μπορεί να απαιτηθεί κρυοπηξία ή φωτοπηξία με Laser, για να σταματήσει η ανάπτυξη των παθολογικών αγγείων.

Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά έχουν μυωπία, οπότε και πρέπει να τους χορηγηθούν τα κατάλληλα γυαλιά. Γενικά τα παιδιά με αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση, γιατί έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν στραβισμό και αμβλυωπία