Είναι απόλυτα φυσιολογικό για τους γονείς να θέλουν να γνωρίζουν επακριβώς ποια είναι η αιτία που προκάλεσε τον καταρράκτη στο παιδί τους
Είναι απόλυτα φυσιολογικό για τους γονείς να θέλουν να γνωρίζουν επακριβώς ποια είναι η αιτία που προκάλεσε τον καταρράκτη στο παιδί τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθάνονται και τύψεις και αναρρωτιούνται αν κάποια από τις συνήθειές τους, ιδιαίτερα της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ήταν υπεύθυνη για το δυστυχές συμβάν.
Η αλήθεια είναι ότι σε ένα κατά τα άλλα υγιές παιδί, που μεγαλώνει και αναπτύσσεται φυσιολογικά, η αιτία του καταρράκτη δεν ανευρίσκεται σχεδόν ποτέ. Σε τέτοιες περιπτώσεις η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει τον σημαντικότερο ρόλο.
Ο τρόπος έκφρασης του υπεύθυνου γονιδίου δεν είναι ο ίδιος για όλα τα μέλη της οικογένειας. Για παράδειγμα, το ίδιο γονίδιο μπορεί να οδηγήσει σε μια μικρή ετερόπλευρη θόλωση στον γονέα που είναι ο αρχικός φορέας, αλλά να περάσει ως πυκνός αμφοτερόπλευρος καταρράκτης στο παιδί. Η λήψη του οικογενειακού ιστορικού και η προσεκτική εξέταση των στενών συγγενών μπορεί να βοηθήσει στο να ταυτοποιηθεί ο καταρράκτης ως κληρονομικός.
Πολλές καταστάσεις στην παιδική ηλικία μπορούν επίσης να προκαλέσουν καταρράκτη. Όλες όμως έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού και ο καταρράκτης είναι ένα μόνο από τα συμπτώματα.
Ορισμένες λοιμώξεις της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη μπορούν να περάσουν τον πλακούντα και να θίξουν το έμβρυο. Η τοξοπλάσμωση, η ερυθρά και οι ερπητικές λοιμώξεις είναι οι κυριότερες από αυτές.
Η συγγενής ερυθρά συμβαίνει, όταν η έγκυος δεν έχει αρρωστήσει ποτέ πριν από ερυθρά (δεν έχει δηλαδή ανοσία). Ο ιός της ερυθράς είναι ιδιαίτερα τοξικός για το έμβρυο. Το 50% των προσβολών στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης θα προκαλέσει αποβολή λόγω σοβαρών βλαβών στα όργανα του εμβρύου. Αν το έμβρυο επιζήσει, θα παρουσιάσει προβλήματα στα μάτια (γλαύκωμα και καταρράκτη), ανωμαλίες στην καρδιά κλπ.
Αν μία έγκυος έχει την ατυχία να νοσήσει από ερυθρά στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ο κανόνας είναι να συστήσουμε διακοπή της εγκυμοσύνης. Προσβολή στο 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (όπου πια δεν επιτρέπεται η άμβλωση) θα προκαλέσει στο παιδί μικροκεφαλία και βαριά νοητική καθυστέρηση. Για αυτούς τους λόγους κάθε γυναίκα, πριν μείνει έγκυος, πρέπει να ελέγχεται και, σε περίπτωση που δεν έχει ανοσία, πρέπει να εμβολιαστεί.
Διάφορες μεταβολικές διαταραχές (κυρίως ελλείψεις κάποιων ενζύμων), όπως η γαλακτοζαιμία, μπορούν να προκαλέσουν αμφοτερόπλευρο καταρράκτη συνήθως μαζί με άλλα συστηματικά συμπτώματα.
Φλεγμονές στο εσωτερικό του ματιού, όπως οι ραγοειδίτιδες, μπορούν επίσης να προσβάλουν τον φακό. Τέτοιες φλεγμονές συμβαίνουν μόνες τους ή στο πλαίσιο μιας συστηματικής νόσου, όπως για παράδειγμα της νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Οι τραυματισμοί του φακού από αντικείμενα, όπως θραύσματα που εκτοξεύθηκαν και τρύπησαν το μάτι του παιδιού, αποτελούν επίσης μια συχνή αιτία καταρράκτη, ιδίως στα μεγαλύτερα παιδιά.
Η αλήθεια είναι ότι σε ένα κατά τα άλλα υγιές παιδί, που μεγαλώνει και αναπτύσσεται φυσιολογικά, η αιτία του καταρράκτη δεν ανευρίσκεται σχεδόν ποτέ. Σε τέτοιες περιπτώσεις η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει τον σημαντικότερο ρόλο.
Ο τρόπος έκφρασης του υπεύθυνου γονιδίου δεν είναι ο ίδιος για όλα τα μέλη της οικογένειας. Για παράδειγμα, το ίδιο γονίδιο μπορεί να οδηγήσει σε μια μικρή ετερόπλευρη θόλωση στον γονέα που είναι ο αρχικός φορέας, αλλά να περάσει ως πυκνός αμφοτερόπλευρος καταρράκτης στο παιδί. Η λήψη του οικογενειακού ιστορικού και η προσεκτική εξέταση των στενών συγγενών μπορεί να βοηθήσει στο να ταυτοποιηθεί ο καταρράκτης ως κληρονομικός.
Πολλές καταστάσεις στην παιδική ηλικία μπορούν επίσης να προκαλέσουν καταρράκτη. Όλες όμως έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού και ο καταρράκτης είναι ένα μόνο από τα συμπτώματα.
Ορισμένες λοιμώξεις της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη μπορούν να περάσουν τον πλακούντα και να θίξουν το έμβρυο. Η τοξοπλάσμωση, η ερυθρά και οι ερπητικές λοιμώξεις είναι οι κυριότερες από αυτές.
Η συγγενής ερυθρά συμβαίνει, όταν η έγκυος δεν έχει αρρωστήσει ποτέ πριν από ερυθρά (δεν έχει δηλαδή ανοσία). Ο ιός της ερυθράς είναι ιδιαίτερα τοξικός για το έμβρυο. Το 50% των προσβολών στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης θα προκαλέσει αποβολή λόγω σοβαρών βλαβών στα όργανα του εμβρύου. Αν το έμβρυο επιζήσει, θα παρουσιάσει προβλήματα στα μάτια (γλαύκωμα και καταρράκτη), ανωμαλίες στην καρδιά κλπ.
Αν μία έγκυος έχει την ατυχία να νοσήσει από ερυθρά στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ο κανόνας είναι να συστήσουμε διακοπή της εγκυμοσύνης. Προσβολή στο 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (όπου πια δεν επιτρέπεται η άμβλωση) θα προκαλέσει στο παιδί μικροκεφαλία και βαριά νοητική καθυστέρηση. Για αυτούς τους λόγους κάθε γυναίκα, πριν μείνει έγκυος, πρέπει να ελέγχεται και, σε περίπτωση που δεν έχει ανοσία, πρέπει να εμβολιαστεί.
Διάφορες μεταβολικές διαταραχές (κυρίως ελλείψεις κάποιων ενζύμων), όπως η γαλακτοζαιμία, μπορούν να προκαλέσουν αμφοτερόπλευρο καταρράκτη συνήθως μαζί με άλλα συστηματικά συμπτώματα.
Φλεγμονές στο εσωτερικό του ματιού, όπως οι ραγοειδίτιδες, μπορούν επίσης να προσβάλουν τον φακό. Τέτοιες φλεγμονές συμβαίνουν μόνες τους ή στο πλαίσιο μιας συστηματικής νόσου, όπως για παράδειγμα της νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Οι τραυματισμοί του φακού από αντικείμενα, όπως θραύσματα που εκτοξεύθηκαν και τρύπησαν το μάτι του παιδιού, αποτελούν επίσης μια συχνή αιτία καταρράκτη, ιδίως στα μεγαλύτερα παιδιά.